Οικιστικά θέματα
Λύσεις – Οφέλη - Απαντήσεις
Εισαγωγή
Αρχικά επιχειρείται μια περιγραφή των οικιστικών προβλημάτων με κύριο το δασικό. Τα προβλήματα είναι αποτέλεσμα του χάους, της ανεπάρκειας και της διαφθοράς που γενικότερα χαρακτηρίζει τη ελληνική δημόσια διοίκηση επι δεκαετίες.
Στη συνέχεια δίνονται κατευθύνσεις για την εξεύρεση λύσεων και παρουσιάζονται τα οφέλη θα προκύψουν απο αυτές τις λύσεις. Ακολουθούν απαντήσεις σε επιχειρήματα της αντίθετης πλευράς.
Στο Παράρτημα παρουσιάζονται: α) μια πιο ακραία άποψη ανέμεσα μας β) ένα παράδειγμα απίστευτης γραφειοκρατίας γ) τα άρθρα 17 & 24 του συντάγματος δ) κωδικοποίηση περιπτπώσεων και ε) αποφάσεις Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων και του Συμβουλίου της Επικρατείας
Οικιστικά Προβλήματα
Επεκτάσεις σχεδίου πόλεων και οικισμοί εκτός σχεδίου
Τα τελευταία 60 χρόνια, από τη δεκαετία του ’50, ο πληθυσμός των ελληνικών πόλεων συνεχώς αυξάνεται με γοργό ρυθμό. Το ελληνικό κράτος δεν έχει καταφέρει να παρακολουθήσει αυτή την αύξηση με ανάλογες επεκτάσεις σχεδίων πόλεων. Σαν αποτέλεσμα έχουμε τα γνωστά προβλήματα στάθμευσης, αυξημένης κίνησης, έλλειψης πρασίνου, ψηλών θερμοκρασιών το καλοκαίρι, συνωστισμού, χαμηλού δείκτη επιφάνειας κατοικίας /άτομο. Παρόλο που η Ελλάδα συνολικά έχει από τούς χαμηλότερους δείκτες κατοίκων/έκταση στην Ευρώπη, οι πόλεις της είναι οι πλέον πυκνοκατοικημένες.
Ακόμη και τα περισσότερα λεγόμενα προάστεια δεν είναι πραγματικά προάστεια αλλά «ψευτοπροάστεια» ελληνικού τύπου, δηλαδή πολυκατοικίες με μικρούς κήπους. Αντίθετα στις ανεπτυγμένες χώρες (Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία, Καναδά) ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων των πόλεων ζει σε πραγματικά προάστια με χαμηλές (1-2 ορόφους) μονοκατοικίες/μεζονέτες, φαρδείς δρόμους, κήπους, δένδρα, φυτά, λουλούδια. Στην Ελλάδα αυτό είναι προνόμιο μόνο των πολύ πλουσίων.
Αιτίες της δυσανόλογης επέκτασης των πόλεων σε σχέση με την αύξηση του πληθυσμού είναι : α) η κρατική ανεπάρκεια και διαφθορά β) το γεγονός ότι πολλές περιοχές γύρω από την Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις είναι χαρακτηρισμένες δασικές.
Η αδυναμία του ελληνικού κράτους να εντάξει περιοχές σε σχέδιο έχει οδηγήσει στην ανάπυξη οικισμών εκτός σχεδίου πόλεων με ιδιωτική πρωτοβουλία. Συχνά σε μιά περιοχή έχουμε ανάμεικτα πολλές διαφορετικές περιπτώσεις δηλαδή: α) με άδεια σε γεωργική έκταση β) με άδεια σε δασική έκταση γ) χωρίς άδεια σε γεωργική έκταση δ) χωρίς άδεια σε δασική έκταση κλπ. Οι περιοχές αυτές αντιμετωπίζουν προβλήματα αποχέτευσης, ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, αποκομιδής σκουπιδιών, οδικού δικτύου κλπ. Το κράτος αρνείται επι δεκαετίες να εντάξει τις περιοχές αυτές σε σχέδιο πόλης.
Δασικό πρόβλημα και άλλες περιπτώσεις
Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες αγόρασαν γεωργική γη με νόμιμα συμβόλαια, ακολουθώντας καθόλα τη νόμιμη διαδικασία. Έκαναν τους απαιτούμενους ελέγχους στα Υποθηκοφυλάκια όπου δεν προέκυψε κάτι, πλήρωσαν φόρους, τα δηλώνουν στην Εφορία. Σε πολλές περιπτώσεις έδωσαν όλες τις οικονομίες τους και το ακίνητο είναι η μοναδική περιουσία που έχουν. Κάποιο διάστημα μετά την απόκτηση του ακινήτου η δασική υπηρεσία το χαρακτήρισε δασικό και ως εκ τούτου δημόσιο και οι ιδιοκτήτες αλλά και οι επισκέπτες θεωρούνται καταπατητές.
Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζονται και σε άλλες περιπτώσεις όπως : περιοχές Natura, αλλαγή όρων οικοδόμησης, αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλός, κλπ. Πρόσφατα, υπουργός απαξίωσε χιλιάδες περιουσίες που φτωχοί Έλληνες πολίτες είχαν αποκτήσει με «αίμα και ιδρώτα» χαρακτηρίζοντας τεςnatura. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ακινήτων που αγοράστηκαν οικοδομήσιμα για να καταστούν μη οικοδομήσιμα με νέες νομοθετικές διατάξεις.
Ανάλογες δυσκολίες έχουν αντιμετωπίσει και αντιμετωπίζουν ξένοι πολίτες και ελληνικές και ξένες εταιρείες. Σαν αποτέλεσμα πολλοί επενδυτές είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί να επενδύσουν στην Ελλάδα γιατί υπάρχει φόβος η έκταση τους να χαρακτηριστεί ανά πάσα στιγμή δασική έκταση, αρχαιολογικός χώρος, natura, μη οικοδομήσιμη κλπ.
Χαρακτηρισμός χρήσης γής
Εάν μια έκταση χαρακτηριστεί δασική, δίνεται η δυνατότητα να προσφύγει κανείς με αίτηση χαρακτηρισμού στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Επιτροπή Επίλυσης Δασικών Υποθέσεων. Αυτές προχωρούν με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς και πολλές φορές κάνουν 15-20 χρόνια η και παραπάνω για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία. Τα δικαστήρια όμως δεν περιμένουν σε περίπτωση που υπάρχουν μηνύσεις από το Δασαρχείο και πολίτες καταδικάζονται με πολύ βαριές ποινές και υπέρογκα πρόστιμα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αιτήσεις είναι αδύνατο να έχουν θετική έκβαση γιατί ο χαραχτηρισμός δασικών εκτάσεων είναι ένας παραλογισμός. Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας θεωρείται δασική έκταση. Εάν μιά έκταση καλυπτόταν κατά 25% από θάμνους 70 χρόνια πριν τότε θεωρείται δασική έκταση. Εάν μια γεωργική έκταση εγκαταλειφθεί για λίγα χρόνια και φυτρώσουν θάμνοι στο 25% τότε χαρακτηρίζεται δασική.
Επίσης είναι ασαφής ο τρόπος καθορισμού των ορίων της προς εξέταση έκτασης και ανάλογα μπορεί να βγούν διαφορετικά συμπεράσματα. Η δασική υπηρεσία αυθαίρετα διαλέγει το τρόπο ούτως ώστε να βγάλει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Υπάρχουν διαχρονικά καθαρές εκτάσεις, με χαμηλό ποσοστό κάλυψης μέσα σε ευρύτερες εκτάσεις με ψηλότερο ποσοστό κάλυψης. Αυτές οι εκτάσεις θα πρέπει να χαρακτηριστούν γεωργικές εάν εξετασθούν μεμονωμένα. Όμως εξετάζονται μαζί με διπλανή έκταση ούτως ώστε ποσοστό κάλυψης να βγει άνω του ορίου χαρακτηρισμού έκτασης ως γεωργικής.
* ποσοστό κάλυψης αναφέρεται στο ποσοστό που καλύπεται από δένδρα
Έλλειψη κατηγοριοποίησης
Δεν υπάρχει καμμία κατηγοριοποίηση. Δηλαδή μια έκταση με τίτλους ιδιοκτησίας από το 1890, εντός ζώνης σχεδίου πόλεως, όπου το 1945 υπήρχαν θάμνοι στο 25% αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο με μια έκταση χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας με 100% διαχρονική κάλυψη δένδρων γιατί και οι δυο θεωρούνται δημόσιες δασικές εκτάσεις. Άλλο ένα παράδειγμα απίστευτου κρατικού παραλογισμού. Στο Παράρτημα επιχειρείται ανάλυση και κωδικοποίηση των διαφορετικών περιπτώσεων.
Δασικοί χάρτες
Προσφάτως γίνεται προσπάθεια κατάρτισης δασικών χαρτών που προχωράει με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς και θα πάρει δεκαετίες για να ολοκληρωθεί. Ταυτόχρονα, εν όψει της κατάρτισης των δασικών χαρτών οι επιτροπές επίλυσης δασικών θεμάτων έχουν σχεδόν σταματήσει να λειτουργούν.
Οι δασικοί χάρτες έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και χρόνια διότι εάν υπήρχαν δεν θα είχαν υποστεί τόσες χιλιάδες πολίτες τόσο μεγάλη ταλαιπωρία και δεν θα είχε δημιουργηθεί αυτό το τεράστιο πρόβλημα.
Ο τρόπος που ακολουθείται είναι ασύστολη σπατάλη κρατικών πόρων σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης. Οι δασικοί χάρτες θα καταρτισθούν σύμφωνα με τη ισχύουσα παράλογη νομοθεσία που χαρακτηρίζει σχεδόν όλη τη χώρα δασική έκταση. Πρέπει πρώτα να αλλάξει ο ορισμός της δασικής έκτασης και να γίνει κατηγοριοποίηση και στη συνέχεια να καταρτισθούν δασικοί χάρτες.
Οι δασικοί χάρτες θα δώσουν λύση για τις εκτάσεις που θα χαρακτηρισθούν μη δασικές. Τι γίνεται όμως με τις περιπτώσεις που θα χαρακτηρισθούν δασικές; Το πρόβλημα αυτό φάνηκε πολύ έντονα στην κατάρτιση των πρώτων δασικών χαρτών, όπου μεγάλες περιοχές με μη αναστρέψιμη οικιστική ανάπτυξη βρέθηκαν σε δασικές εκτάσεις.
Η θέση της Πολιτείας είναι ότι θα περιμένει να καταρτίσει τους δασικούς χάρτες, να αξιολογήσει την κατάσταση και στη συνέχεια να ερευνήσει κάποιες λύσεις. Δηλαδή «στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα» και το πρόβλημα θα διαιωνίζεται ακόμη για πολλές δεκαετίες.
Ιδιοκτησιακό
Το κράτος θεωρεί τις δασικές εκτάσεις δημόσιες. Οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να υποστούν μια πολυέξοδη και χρονοβόρα δικαστική ταλαιπωρία με αμφίβολα αποτέλεσμα. Η παρόλογη ελληνική νομοθεσία απαιτεί τίτλους κυριότητας από το 1885, εποχή που οι περισσότερες συναλλαγές ήταν προφορικές. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ακόμα και μέχρι το 1960 δεν γινόντουσαν συμβόλαια. Το 1885 το μεγαλύτερο μέρος της χώρας δεν ανήκε στο Ελληνικό κράτος. Έτσι χρειάζεται αναδρομή σε τίτλους του τουρκικού δικαίου (χοτζέτια, ταπιά κλπ.), διατυπωμένους χειρόγραφα στην αρχαία τουρκική νομική διάλεκτο, η οποία σήμερα είναι πρακτικά εντελώς αδύνατο να διαβαστεί ακόμη και από γνώστες της τουρκικής γλώσσας.
Ακόμη και αν οι πολίτες, σε ελάχιστες περιπτώσεις, καταφέρουν να κερδίσουν την ιδιοκτησία του ακινήτου, παραμένει ο δασικός χαρακτηρισμός και δεν μπορούν να κάνουν τίποτε απολύτως με το ακίνητο τους παρά μόνο να πληρώνουν φόρους.
Κτίσματα σε δασικές εκτάσεις
Σε περιοχές όπως ο Αγιος Στέφανος, Σταμάτα, Ροδόπολη, πολίτες έκτισαν με νόμιμη άδεια οικοδόμησης σε εκτάσεις που στη συνέχεια χαρακτηρίστηκαν δασικές. Απειλούνται με κατεδαφίσεις, κατασχέσεις και πρόστιμα. Σε άλλες περιπτώσεις έκτισαν χωρίς άδεια μεν αλλά με τη πεποίθηση ότι κατέχουν αγροτική έκταση για να πληροφορηθούν μετά την οικοδόμηση το δασικό χαρακτήρα της έκτασης.
Σύνταγμα, νόμοι και ανθρώπινα δικαιώματα
Χρόνια τώρα διάφοροι επικαλούνται το Σύνταγμα και το ερμηνεύουν με το δικό τους τρόπο. Διαβάζουν μόνο τα άρθρα και τις παραγράφους που τους συμφέρουν και τα υπόλοιπα τα αγνοούν. Το κράτος εις το όνομα ενός άρθρου παραβιάζει ένα άλλο αρθρο του Συντάγματος.
Εάν το κράτος απαλλοτρίωνε χωρίς αποζημίωση οικοδομικά τετράγωνα μέσα σε πόλεις και τα μετέτρεπε σε χώρους πρασίνου δεν θα ήταν ένα μέτρο υπέρ της προσταστίας του περιβάλλοντος; Γιατί δεν το κάνει τότε; Γιατί καταπατείται το άρθρο 17 και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εκτός από το άρθρο 24 υπάρχει και το άρθο 17 που σαφέστατα λέει ότι κανείς δεν στερείται της περιουσίας του μόνο εάν προηγηθεί πλήρης αποζημίωση. Και τα δύο άρθρα παρατίθενται στο Παράρτημα.
Η αναγνώριση "τεκμηρίου κυριότητας" κάθε ακινήτου στη χώρα υπέρ του Δημοσίου αντιβαίνει σε θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής και Διεθνούς έννομης τάξης (Σύμβαση της Ρώμης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διακήρυξη του ΟΗΕ, σωρεία αποφάσεων του Δικαστηρίου του Στρασβούργου), οι οποίες επιβάλλουν το σεβασμό των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του απλού πολίτη και δεν αναγνωρίζουν προνομιακά δικαιώματα στα Κράτη σε βάρος των ίδιων των πολιτών τους.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι το Σύνταγμα απαγορεύει τη μεταβολή της χρήσης των δασικών εκτάσεων. Αυτό είναι αναληθές καθώς επιτρέπεται η αλλαγή για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Οι περισσότερες περιοχές γύρω από την Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις είναι χαρακτηρισμένες δασικές. Από τη στιγμή που η λειτουργική ανάπτυξη των πόλεων εμποδίζεται απο τον χαρακτηρισμό εκτάσεων ως δασικές, το δημόσιο συμφέρον επιβάλλει την αλλαγή χρήσης δασικών εκτάσεων. Το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας ήταν στο παρελθόν δασικές περιοχές που άλλαξαν χρήση με την ένταξη τους. Σε περιοχές που υπάρχει μη αναστρέψιμη οικοδομική ανάπτυξη, το δημόσιο συμφέρον επιτάσσει την αλλαγή χρήσης και την ένταξη περιοχών σε σχέδιο πόλης. Παρακάτω αναλύονται τα οικονομικά οφέλη των προτεινόμενων λύσεων. Την περίοδο αυτή που χώρα βρίσκεται σε δυσμενέστατη οικονομική κατάσταση, επιβάλλεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος η μεταβολή χρήσης δασικών εκτάσεων.
Η σύνταξη δασολογίου είναι υποχρέωση του κράτους βάσει του Συντάγματος. Το κράτος ακόμη δεν έχει συντάξει δασολόγιο. Τι φταίει ο πολίτης να πληρώσει τη κρατική ανεπάρκεια όταν αγοράζει γεωργική έκταση και στη συνέχεια χαρακτηρίζεται δασική;
Οικοδομικοί συνεταιρισμοί και εταιρείες που κατέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαιώθηκαν μετά από πολυετείς και πολυδάπανους δικαστικούς αγώνες. Λεπτομέρειες παρατίθενται στο Παράρτημα. Οι αποφάσεις επιβάλλουν βαριές αποζημιώσεις στο Ελληνικό κράτος. Η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είναι πολυδάπανη και επιτρέπεται μόνο όταν έχουν εξαντληθεί όλοι οι βαθμοί της Ελληνικής δικαιοσύνης. Για τον πολίτη μέσου και χαμηλού εισοδήματος είναι αδύνατη.
Σαφέστατα η αλλαγή του άρθρου 24 του Συντάγματος θα ήταν θετικό βήμα και είναι κάτι που υποστηρίζουμε και επιθυμούμε. Ομως εάν δεν εξασφαλιστεί η απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία μπορεί να λυθεί το πρόβλημα με αλλαγή νόμων και σωστή ερμηνεία του Συντάγματος. Το Σύνταγμα δεν ορίζει τι είναι δάσος και με ποιους τρόπους χαρακτηρίζεται, αλλά οι νόμοι.
Αντιμετώπιση απο τη Δικαιοσύνη
Όσοι κουράστηκαν να περιμένουν να αξιοποιήσουν τη γη τους έχουν δύο δρόμους να διαλέξουν. Ο ένας είναι το «λάδωμα» δασοφυλάκων, δασαρχών, πολεοδόμων, δικαστών. Ο άλλος είναι η ανελέητα εξοντωτική αντιμετώπιση της Πολιτείας. Μπαίνουν στα γρανάζια της άδικης ελληνικής Δικαιοσύνης που όπως καθε τι κρατικό ελληνικό δεν δουλεύει σωστά.
Οι ποινικές καταδίκες για οικοδόμηση χωρίς άδεια σε δασική έκταση είναι πολύμηνες, τα ποινικά πρόστιμα χιλιάδες ευρώ και τα διοικητικά μαζεύονται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Τα δασαρχεία στέλνουν χωριστά τις μηνύσεις για κάθε κατασκευή (οικία, βόθρος, περίφραξη κλπ). Τα δικαστήρια αρνούνται να τα εκδικάσουν σαν μια περίπτωση. Για κάθε κατασκευή επιβάλλεται πολύμηνη καταδίκη, μεγάλη χρηματική ποινή και τεράστιο διοικητικό πρόστιμο.
Πολλές μηνύσεις στέλνονται σε λάθος διευθύνσεις, εκδικάζονται ερήμην και πολίτες συλλαμβάνονται χωρίς να γνωρίζουν ότι υπάρχει καταδίκη εις βάρος τους. Χάνουν το δικαίωμα της πρωτοβάθμιας δίκης και πηγαίνουν κατευθείαν στο δεύτερο βαθμό.
Τα δασαρχεία στέλνουν την μήνυση σε όποιον βρουν στην ιδιοκτησία, οποιαδήποτε χρονική στιγμή ακόμη και πολύ αγρότερα από την ολοκλήρωση της κατασκευής, ανεξάρτητα εάν είναι ιδιοκτήτης. Δεν αναγνωρίζουν τίτλους κυριότητας και θεωρούν καταπατητή όποιον βρεθεί στην έκταση έστω και εάν έχει πάει βόλτα. Στο δικαστήριο έχει πολύ μεγάλη βαρύτητα η κατάθεση κάθε δασοφύλακα που εάν δεν «τα έχει πάρει» είναι καταπέλτης. Θεωρείται ότι σαν δημόσιος υπάλληλος δεν έχει λόγους να μην αποκαλύψει την αλήθεια. Ο λόγος ότι δεν «τα πήρε» δεν αναγνωρίζεται από το δικαστήρια.
Κρατική φροντίδα δασών και πυρκαγιές
Το κράτος έχει αποδειχθεί ανίκανο να φροντίσει τα δάση και έτσι έχουν καταντήσει σκουπιδότοποι και χώρος απόρριψης μπάζων. Το κράτος δεν μπορεί να κάνει ούτε τις απαιτούμενες ενέργειες πυροπροαστασίας με αποτέλεσμα κάθε φορά που ξεσπάει μια πυρκαγιά αντί για λίγα μόνο στρέμματα να καίγονται χιλιάδες στρέμματα.
Οι περισσότερες πυρκαγιές οφείλονται σε ατύχημα η απροσεξία. Κάποιες είναι εσκεμμένες. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση η ζημιά θα ήταν πολύ μικρότερη εαν είχαν γίνει οι ενέργειες πυροπροστασίας. Η πυροπροστασία απαιτεί καθάρισμα της χαμηλής βλάστησης και διάνοιξη καθαρών αντιπυρικών ζωνών μέσα στο δάσος ούτως ώστε η φωτιά να περιοριστεί σε ένα μικρό κομμάτι. Υπάρχουν φανατικοί η στενόμυαλοι που αντιτίθενται στη δημιουργία ζωνών διότι αυτό συνεπάγεται κόψιμο δένδρων και προτιμούν να καούν χιλιάδες στρέμματα παρά να κοπούν λίγα δένδρα. Έχουν μάλιστα κατασκευάσει και σχετικές μελέτες να το αποδεικνύουν. Στο Παράρτημα παρατίθεται άρθρο που περιγράφει το μέγεθος της γραφειοκρατίας και της στενομυαλιάς.
Σύστημα διαφθοράς, διαπλοκής και προπαγάνδας
Τα δύο κόμματα (μέχρι πρόσφατα) εξουσίας δίνουν κατά καιρούς υποσχέσεις για τακτοποίηση του θέματος αλλά επί της ουσίας δεν κάνουν τίποτε για να συνεχίσουν να κρατούν πολιτικούς ομήρους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και να συλλέγουν πρόστιμα. Επίσης φοβούνται την έντονη αντίδραση διαφόρων ομάδων που εναντιώνονται σε λύση για διαφορετικούς λόγους :
- Κάποια αριστερά κόμματα επειδή μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων τους είναι φανατικοί και στενόμυαλοι οικολόγοι και επίσης σύμφωνα με τη κοσμοθεωρία τους όλα ανήκουν στο κράτος. Τα κόμματα αυτά ξεσηκώνονται όταν πρόκειται για δικαιώματα μεταναστών αλλά δεν διστάζουν να καταπατούν δικαιώματα Ελλήνων.
- Περιβαλλοντικές και οικολογικές ΜΚΟ για να δικαιολογήσουν την ύπαρξη τους και να συνεχίσουν να παίρνουν επιδοτήσεις μέσω της άγριας φορολόγησης πολιτών.
- Δικηγορικοί Σύλλογοι επειδή έρχονται πολλές υποθέσεις κάθε χρόνο στα δικαστήρια σχετικά με το δασικό και άλλα οικιστικά θέματα.
- Σύλλογοι Δασολόγων επειδή δασονόμοι και δασάρχες έχουν ένα επιπλέουν εισόδημα από τις μίζες.
- Κάποιοι δικαστές για το ίδιο λόγο.
Να επισημάνουμε ότι υπάρχει μεγάλη μερίδα οικολόγων που επιθυμεί να ζει δίπλα στη φύση δηλαδή μέσα σε δασικές εκτάσεις.
Τα ΜΜΕ έχουν συμβάλλει στο απίστευτο μέγεθος της παραπληροφόρησης: α) από παντελή άγνοια β) για να αυξήσουν κυκλοφορία και ακροαματικότητα γ) για λόγους προπαγάνδας επειδή εξυπηρετούν συμφέροντα. Έχει επικρατήσει στη κοινή γνώμη μια πολύ κακή εικόνα για όσους έχουν οικιστικό/δασικό πράβλημα και θεωρούνται καταπατητές, εμπρηστές, οικοπεδοφάγοι, μεγαλοκαρχαρίες, χωρίς περιβαλλοντικές ευαισθησίες, κλπ. Υπάρχουν πράγματι κάποιοι τέτοιοι αλλά είναι πολύ μικρό ποσοστό επι του συνόλου.
Σε αντίθεση με την εικόνα που έχει δημιουργηθεί από τα ΜΜΕ, η πλειοψηφία των ανθρώπων αυτών είναι μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, αγόρασαν νόμιμα ένα κομμάτι γη για να καλύψουν στεγαστικές η άλλες ανάγκες τους (συχνά είναι το μόνο περιουσιακό τους στοιχείο) και το άδικο και ανάλγητο Ελληνικό κράτος τους ταλαιπωρεί και τους καταπιέζει επί δεκαετίες. Οι περισσότεροι είναι φυσιολάτρεις και για αυτό αγόρασαν γη σε φυσικό περιβάλλον.
Πολλοί επιπόλαιοι, αδαείς, στενόμυαλοι και φανατικοί διαμορφώνουν άποψη χωρίς να γνωρίζουν πραγματικά τι εννοεί ο νόμος όταν αναφέρεται σε καταπάτηση δημόσιας δασικής έκτασης. Νομίζουν ότι κάποιοι «κακοί και αναίσθητοι» πάνε σε πραγματικά δάση και τα καταπατούν χωρίς να έχουν τίτλους ιδιοκτησίας. Δεν μπορούν να φανταστούν ότι ένας ιδιοκτήτης αγροκτήματος με τίτλους ιδιοκτησίας από το 1890, θεωρείται καταπατητής δημόσιας δασικής έκτασης εάν υπήρχαν θάμνοι στο 25% της έκτασης το 1945. Όσοι ενημερώθηκαν έμειναν έκπληκτοι και άφωνοι και άλλαξαν αμέσως άποψη.
Έκταση οικιστικού/δασικού προβλήματος
και ποσοστό εκλογικού σώματος
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες περιοχές που υπάρχει οικιστικό η/και δασικό πρόβλημα: Νέα Μάκρη, Μαραθώνας, Ραφήνα, Κερατέα, Πόρτο Ράφτη, Ωρωπός, Κορωπί, Παλλήνη, Βαρυμπόπη, Αχαρνές, Πανόραμα Φυλής, Σταμάτα, Ροδόπολη, Αγιος Στέφανος, Καπανδρίτι, Αφίδνες, Γραμματικό, Σαλαμίνα, Μάνδρα, Αγ.Θεόδωροι, Πόρτο Γερμενό, Ηλιούπολη, Ανω Γλυφάδα, Υμητός, Ερέτρια, Μεσολόγγι, Χαλκιδική, Θεσαλονίκη, Λάρισα, Ηλεία.
Υπολογίζεται περίπου το 25% του εκλογικού σώματος αντιμετωπίζει δασικά/οικιστικά προβλήματα:
- Χιλιάδες ιδιοκτησίες βρίσκονται σε οικιστικά αναπτυγμένες περιοχές εκτός σχεδίου και αντιμετωπίζουν προβλήματα αποχέτευσης, ύδρευσης, ηλεκτροδότητησης, αποκομιδής σκουπιδιών, δρόμων κλπ
- Διακόσιες πενήντα χιλιάδες κτίσματα βρίσκονται σε δασικές εκτάσεις, δεν περιλαμβάνονται στην τελευταία ρύθμιση, απειλούνται με κατεδάφιση, πολύ βαριές ποινές και υπέρογκα πρόστιμα. Καθώς είναι αδύνατο να πληρωθούν τα πρόστιμα αυτά, οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν με κατασχέσεις περιουσιών.
- Διακόσιες χιλιάδες οικόπεδα οικοδομικών συνεταιρισμών βρίσκονται σε χαρακτηρισμένες δασικές εκτάσεις και δεν μπορούν να οικοδομηθούν.
- Δεκάδες χιλιάδες αγροτεμάχια που δεν έχουν κτίσματα ούτε ανήκουν σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς βρίσκονται και αυτά σε δασικές εκτάσεις και το κράτος τα θεωρεί δημόσια.
- Τμήματα δήμων όπως ο Αγιος Στέφανος, Σταμάτα κλπ βρίσκονται σε δασικές εκτάσεις.
Επειδή σε κάθε ακίνητο αντιστοιχούν πολλοί περισσότεροι του ενός ψηφοφόροι
Λύσεις & προτάσεις
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι σωστή και μας βρίσκει σύμφωνους αρκεί να μην καταπιέζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και να μην παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη. Στην σημερινή μεγάλη κρίση που περνάει η χώρα μας, αποτελεί έγκλημα να μην συνεκτιμηθούν οι αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος. Υπάρχουν ακόμη αρκετοί ανόητοι, στενόμυαλοι και άκαρδοι που αδιαφορούν για την οικονομική κατάσταση τόσων συνανθρώπων τους που πολλές φορές φθάνει σε ακραίες καταστάσεις και εμποδίζουν ενέργειες και πολιτικές που θα έδιναν μια μικρή τόνωση στην οικονομία.
Προτείνουμε λύσεις που προστατεύουν το περιβάλλον, προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και προωθούν την οικονομική ανάπτυξη. Μάλιστα όχι απλώς διατηρούν τα δάση αλλά και τα αυξάνουν. Κάποιες πολιτικές που προτείνουμε εφαρμόζονται ήδη σε ανεπτυγμένες χώρες. Ο σκοπός μας δεν είναι να βλάψουμε το περιβάλλον αλλά να το προστατέψουμε.
Βελτίωση των υφιστάμενων περιοχών
Εχουν γίνει πολλά λάθη αλλά υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης . Η αδυναμία του κράτους να επεκτείνει τις πόλεις ανάλογα με την αύξηση του πληθυσμού οδήγησε την ιδιωτική πρωτοβουλία στην ανάπτυξη περιοχών εκτός σχεδίου. Όσες περιοχές έχουν μη αναστρέψιμη οικιστική ανάπτυξη πρέπει να ενταχθούν σε σχέδια πόλης, με αλλαγή χρήση γης για λόγους δημοσίου συμφέροντος όπου απαιτείται. Έτσι οι περιοχές αυτές θα αναβαθμιστούν σημαντικά. Ένα μέρος του πληθυσμού θα μεταφέρει τη μόνιμη κατοικία του σε αυτές τις περιοχές και θα αραιώσουν οι πόλεις, θα μειωθεί η κίνηση, ο συνωστισμός, το πρόβλημα στάθμευσης κλπ. Σταδιακά το κράτος η ο δήμος θα μπορεί να αγοράζει παλιές πολυκατοικίες και να τις μετατρέπει σε χώρους πρασίνου.
Συμπληρωματικά χρειάζονται: α) πεζοδρόμηση και δενδροφύτευση δρόμων κεντρικών και περιμετρικών πλατειών β) φύτευση δένδρων σε μικρή απόσταση μεταξύ τους σε όλους του δρόμους και τις πλατείες γ) κίνητρα για μετατροπή μπαλκονιών και ταρατσών σε χώρους πρασίνου
Σωστό σχεδιασμό από εδώ και πέρα
Απαραίτητη είναι η επέκταση των πόλεων ανάλογα με την αύξηση του πληθυσμού τους. Προτείνουμε δημιουργία προαστείων στο πρότυπο του παραδοσιακού χωριού δηλαδή με λίγα μαγαζιά και γραφεία στο κέντρο, σπίτια περιφερειακά και πράσινες ζώνες γύρω και μέσα. Μπορεί να γίνει δημόσια διαβούλευση ως προς τους όρους δόμησης . Η άποψη μας είναι ότι τα επίπεδα πρέπει να είναι το πολύ τρία (ισόγειο και δύο όροφοι) και το ποσοστό κάλυψης το πολύ 50%.
Αλλαγή ορισμού δασικής έκτασης και κατηγοριοποίηση
Δεν μπορεί αγροκτήματα με τρία πεύκα η λίγους θάμνους να χαρακτηρίζονται δασικά, ούτε όλες οι περιπτώσεις να αντιμετωπίζονται με το ίδιο τρόπο. Χρειάζεται να αλλάξει ο παράλογος ορισμός της δασικής έκτασης και να υπάρξει μια κατηγοριοποίηση. Στη συνέχεια πρέπει να γίνει κατάρτιση δασικών χαρτών και παράλληλη κατηγοριοποίηση των δασικών εκτάσεων. Με ένα ορθολογικότερο ορισμό αρκετές από τις αμφισβητούμενες εκτάσεις θα χαρακτηριστούν γεωργικές.
Οριστικοί τίτλοι ιδιοκτησίας
Οριστικός καθορισμός και αλλαγή χρήσεων γης
Πρέπει οριστικά να λήξει αυτή η ασάφεια που επικρατεί. Πρέπει κάποιος να γνωρίζει τι αγοράζει και να ξέρει ότι αυτό δεν μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Εκτός απο τα προβλήματα και τη αδικία που δημιουργεί, στοιχίζει πολύ ακριβά σε χαμένες επενδύσεις και οικονομική ανάπτυξη. Σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να αλλάξει η χρήση γης.
Τακτοποίηση η νομιμοποίηση κτισμάτων
Σε όσα κτίσματα υπάρχει νόμιμη άδεια θα πρέπει να λήξει οριστικά η ταλαιπωρία. Όπου υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας αλλά δεν υπάρχει οικοδομική άδεια:
α) αρκετά από κτίσματα χωρίς άδεια σε υποτιθέμενες δασικές εκτάσεις θα βρεθούν σε γεωργικές εκτάσεις, εάν αλλάξει ο παράλογος ορισμός της δασικής έκτασης
β) οι περιοχές που θα ενταχθούν σε σχέδιο πόλης θα αλλάξουν χρήση γης. Σε αυτές τις δύο κατηγορίες η τακτοποίση θα πρέπει να γίνει σύμφωνα με αντίστοιχες ρυθμίσεις αυθαιρέτων που έγιναν πρόσφατα.
Όσα δεν βρεθούν σε γεωργικές εκτάσεις και δεν ενταχθούν σε σχέδιο πόλης θα πρέπει να αντιμετωπισθούν με βάση τη κατηγοριοποίηση των δασικών εκτάσεων, π.χ. ένα κτίσμα χωρίς άδεια σε μια έκταση κοντά σε σχέδιο πόλης με χαμηλή κάλυψη θα πρέπει να έχει διαφορετική αντιμετώπιση από ένα κτίσμα χωρίς άδεια σε μια περιοχή μακριά από σχέδιο πόλης, με ψηλό ποσοστό κάλυψης.
Υπάρχουν περιπτώσεις πραγματικών καταπατητών όπου δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. Εκεί το δίκιο σαφέστατα είναι με το μέρος της Πολιτείας. Το κράτος θα πρέπει να δείξει μεγαλοψυχία με γνώμονα την οικονομική κατάσταση των πολιτών και ορθολογισμό. Τα αυθαίρετα είναι και αυτά κτίσματα. Τα κτίσματα αποτελούν μέρος του πλούτου της χώρας. Είναι τελείως παρόλογο να γίνεται καταστροφή του οικονομικού πλούτου της χώρας με κατεδαφίσεις. Δυο πιθανές λύσεις είναι : 1) να περιέλθει η έκταση στον καταπατητή με αγορά της γης από το δημόσιο 2) να αποζημιώσει το δημόσιο τον ιδιοκτήτη για το κόστος κατασκευής και να το μετατρέψει σε ξενώνα, καταφύγιο, κλπ
Ήπια οικοδόμηση σε δασικές εκτάσεις
Η Νέα Υόρκη είναι η μεγαλύτερη πόλη του κόσμου. Λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Νέας Υόρκης, στο Long Island έχουν αναπτυχθεί προάστεια μέσα σε πραγματικό δάσος, όχι «ψευτο-δάσος» σύμφωνα με τον ορισμό της ελληνικής νομοθεσίας. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολλές άλλες πόλεις της Αμερικής και της Ευρώπης. Η Αθήνα είναι η μόνη πρωτεύουσα που έχει Εθνικό Δρυμό λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της. Γιατί ο Έλληνας φυσιολάτρης να στερείται ένα δικαίωμα που έχουν πολίτες ανεπτυγμένων χωρών δηλαδή να ζεί μέσα στη φύση; Γιατί να απαγορεύεται η οικοδόμηση μέσα στο δάσος; Υπάρχουν ξέφωτα μέσα σε δασικές εκτάσεις όπου θα μπορούσαν να κτισθούν σπίτια χωρίς να κοπούν δένδρα. Προτείνουμε ήπια οικοδόμηση σε δασικές εκτάσεις με βάση τη κατηγοριοποίηση.
Αντικατάσταση δένδρων
Στην Ελβετία επιτρέπεται η κοπή δένδρων και υπάρχει τέλος αντικατάστασης δηλαδή πληρωμή για την αντικατάσταση σε άλλη τοποθεσία. Ακόμη και η γειτονική Τουρκία έχει δείξει πιο προχωρημένη σκέψη και εφαρμόζει κάτι αντίστοιχο. Μπορεί να κόβονται δένδρα στο κέντρο του οικοπέδου και να αντικαθίστανται περιφερειακά. Προτείνουμε κάθε δένδρο που κόβεται να ανικαθίσταται με δύο δένδρα είτε με πληρωμή τέλους η με φύτευση.
Αποζημίωση η ανταλλαγή
Σε περιπτώσεις που το κράτος θέλει μια έκταση δημόσια δασική θα πρέπει να δίνεται αποζημίωση στον ιδιοκτήτη σύμφωνα με τις ισχύουσες εμπορικές αξίες, όπως εξάλλου ορίζει και το Σύνταγμα. Με δεδομένο το δημοσιονομικά πρόβλημα η λύση αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί σε μικρό βαθμό. Εναλλακτικά μπορεί να γίνει ανταλλαγή της έκτασης με δημόσια γεωργική γη ίσης αξίας. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για άλλες περιπτώσεις (natura, αιγιαλός, αρχαιολογικοί χώροι, αλλαγή όρων δόμησης). Εάν το κράτος απαξιώσει ένα ακίνητο οφείλει να αποζημιώσει τον ιδιώτη.
Δάσωση δημόσιων εκτάσεων
Γίνονται προσπάθειες αναδάσωσης απο διάφορους φορείς κυρίως μη κρατικούς. Γιατί να μην δάσωθούν όλες οι πραγματικά δημόσιες εκτάσεις και να γεμίσει η Ελλάδα δάση ; Τα πεύκα φυτρώνουν σχεδόν παντού. Αντί το κράτος να προσπαθεί να υφαρπάξει τις περιουσίες των πολιτών, ας ορίσει τις δημόσιες περιοχές που θα δασωθούν και η ιδιωτική πρωτοβουλία θα αναλάβει τα υπόλοιπα. Είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις σε αυτή τη προσπάθεια.
Συνδυασμός λύσεων
Μπορεί να εφαρμοσθεί συνδυασμός λύσεων σε κάποια περιοχή, π.χ . ήπια οικοδόμηση σε κάποιες ιδιοκτησίες, απαλλοτρίωση για άλλες και ανταλλαγή για τις υπόλοιπες.
Επανεξέταση δικαστικών υποθέσεων και προστίμων
Πολίτες έχουν καταδικαστεί με βαριές ποινές και πρόστιμα ως καταπατητές δημόσιων δασικών εκτάσεων που στη πραγματικότητα ούτε δασικές ούτε δημόσιες είναι. Θα πρέπει να επανεξατασθούν οι υποθέσεις με βάση τα νέα δεδομένα και ως προς το ποινικό και ως προς το διοικητικό μέρος.
Αλλαγή του άρθρου 24 του Συντάγματος εαν κριθεί απαραίτητο.
Ωφέλεια απο προτεινόμενες λύσεις
Απόδοση δικαιοσύνης και αποφυγή δυσάρεστων εξελίξεων
Πρωτίστως θα αποδοθεί δικαιοσύνη και θα σταματήσει η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Απο τα πιο απαραίτητα χαρακτηριστικά ενός κράτους είναι η δικαιοσύνη και ο σεβασμός των δικαιωμάτων των πολιτών του. Πάντοτε οι καταπιεσμένοι στο τέλος βγήκαν νικητές είτε με ειρηνικούς τρόπους είτε με βίαιους. Η Ιστορία έχει πολλά παραδείγματα όπου η καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχε πολύ δυσάρρεστες εξελίξεις.
Οικονομική ανάπτυξη – αύξηση φορολογικών εσόδων
Η τακτοποίηση του ιδιοκτησιακού, της χρήσης γής και των αυθαιρέτων θα προκαλέσει μεταβιβάσεις και ενοικιάσεις που θα φέρουν φορολογικά έσοδα. Κάποια ακίνητα μπορεί να νοικιασθούν η να πωληθούν σε ξένους βελτιώνοντας το ισοζύγιο. Θα γίνουν επενδύσεις όταν ξεκαθαρίσει το τοπίο των χρήσεων γής.
Κάποιες λύσεις όπως ανταλλαγή εκτάσεων, ένταξη περιοχών στο σχέδιο πόλης, ήπια οικοδόμηση θα αυξήσουν την οικοδομική δραστηριότητα και τα έργα υποδομών.
Με την τακτοποίηση/νομιμοποίση κτισμάτων χωρίς άδεια θα συμμετέχουν στη φορολόγηση και στη φανερή οικονομική δραστηριότητα και ο εξορθολογισμός των προστίμων θα οδηγήσει στην είσπραξη τους. Θα πληρωθούν οι άδειες οικοδόμησης. Θα αυξηθεί η κατανάλωση υπηρεσιών κοινής ωφελείας κλπ όπως και η είσπραξη φόρων από αυτές τις υπηρεσίες.
Πολλά από τα αυθαίρετα είναι πρόχειρα κατασκευασμένα και εξοπλισμένα επειδή υπάρχει αβεβαιότητα για το μέλλον τους. Με την τακτοποίηση θα γίνουν έργα ανακατασκευής, θα βελτιωθεί ο εξοπλισμός. Θα γίνουν έργα για την εξοικονόμηση ενέργειας συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος.
Η δάσωση δημόσιων εκτάσεων όπως και η αντικατάσταση δένδρων σε περίπτωση κοπής εκτός απο την αύξηση των δασών και θα συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη.
Όπως γνωρίζουν καλά ακόμη και οι πρωτοετείς οικονομικών σχολών, σε όλα τα προαναφερθέντα, η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας έχει πολλαπλασιαστικό και διαχυτικό αποτέλεσμα π.χ. με τα χρήματα που θα πάρει κάποιος από τη πώληση ενός ακινήτου είναι πιθανό να προχωρήσει σε αγορά άλλου ακινήτου όπου και εκει το κράτος θα εισπράξει φόρο. Ο πωλητής της δεύτερης συναλλαγής μπορεί να αγοράσει αυτοκίνητο που πάλι θα εισπράξει το κράτος φόρο κ.λ.π.
Αναβάθμιση όλων των περιοχών
Οι εκτός σχεδίου περιοχές που θα ενταχθούν σε σχέδιο πόλεις θα αναβαθμισθούν.
Με τις λύσεις που προτείνουμε θα αραιώσει ο πληθυσμός των πόλεων και θα μειωθούν όλα τα σχετικά προβλήματα: δυσκολία στάθμευσης, αυξημένη κίνηση, έλλειψη πρασίνου, ψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι, συνωστισμός, χαμηλό ποσοστό επιφάνειας κατοικίας ανά άτομο.
Αποφυγή αύξησης προστίμων εις βάρος του κράτους
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αποφασίσει σημαντικά πρόστιμα εις βάρος του Ελληνικού κράτους σε όλες τις υποθέσεις που έφτασαν εκεί. Όποιος κατορθώσει να καταφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα κερδίσει μεγάλες αποζημιώσεις. Οσο δεν βρίσκεται λύση στο πρόβλημα τόσο θα μεγαλώνουν τα πρόστιμα εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου.
Απαντήσεις σε επιχειρήματα
Δεν έχετε περιβαλλοντικές ευαισθησίες
Όποιος αγαπάει πραγματικά τη φύση θέλει να ζει δίπλα της και δεν «πουλάει ψευτο - ιδεολογία» από το κέντρο της πόλης. Στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες του κόσμου οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν να ζούν σε φυσικό περιβάλλον εάν το επιθυμούν. Στην Ελλάδα δεν είναι δυνατόν. Όπως προαναφέρθηκε, οι λύσεις που προτείνουμε αυξάνουν το μέγεθος των δασών και τα προστατεύουν.
Θα μειωθεί το μέγεθος των δασών
Το μέγεθος των δασών θα μειωθεί μόνο από την κρατική ανεπάρκεια. Με τις λύσεις που προτείνουμε θα αυξηθεί το μέγεθος των δασών, θα προστατεύονται καλύτερα, θα μειωθεί η διαφθορά, θα αραιώσουν οι πόλεις, θα αποκατασταθεί αδικία πολλών δεκαετιών και θα δοθεί ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη.
Για αυτό καίγονται τα δάση
Τα δάση καίγονται σε τέτοιο βαθμό επειδή δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες πυροπροστασίας με τη διάνοιξη καθαρών αντιπυρικών ζωνών και το καθαρισμό της χαμηλής βλάστησης. Κάθε φωτιά θα έκαιγε λίγα μόνο στρέμματα αντί για χιλιάδες. Οι περισσότερες φωτιές προέρχονται από απροσεξία η ατύχημα.
Υπάρχουν λίγες περιπτώσεις που κάποιοι εσκεμμένα βάζουν φωτιές. Το σκεπτικό τους είναι ότι εάν η γη τους καθαρίσει με τη φωτιά, θα καταφέρουν στη συνέχεια «λαδώνοντας» το δασαρχείο να την αποχαρακτηρίσουν και να την αξιοποιήσουν. Σκοπός τους είναι να καθαρίσουν λίγα στρέμματα και όχι χιλιάδες στρέμματα που καίγονται επειδή δεν έχουν γίνει ενέργειες πυροπροστασίας. Σαφώς αυτοί είναι ελάχιστοι αλλά όσο δεν δίνεται οριστική λύση θα συνεχιστεί το φαινόμενο. Ο δρόμος για να σταματήσουν οι εσκεμμένες πυρκαγιές είναι να δοθεί λύση στο πρόβλημα με τους τρόπους που προαναφέραμε.
Επειδή οι πυρκαγιές από απροσεξία θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, χρειάζεται απαραιτήτως να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες πυροπροστασίας.
Είσαστε παράνομοι
Αφορά την οικοδόμηση χωρίς άδεια. Τα θέματα πρέπει να τα παίρνουμε από την αρχή και όχι από τη μέση. Αγοράσαμε με νόμιμες διαδικασίες αγροτική γη για να κτίσουμε. Στην συνέχεια το κράτος καταπάτησε το Σύνταγμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, απαξίωσε τις περιουσίες μας και προσπαθεί να τις υφαρπάξει. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει δικαιώσει όσους προσέφυγαν εκεί.
Ο μόνος τρόπος για να αλλάξουν άδικοι νόμοι είναι η αντίδραση και η εναντίωση σε αυτούς. Η Ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα. Ο Γκάντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κιγκ, ο Μαντέλα εναντιώθηκαν σε άδικους νόμους που καταπατούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και στο τέλος κέρδισαν.
Θα αντιδράσει η κοινή γνώμη
Η κοινή γνώμη θα αντιδράσει επειδή έχει άγνοια και παραπληροφότηση επι του θέματος. Αυτό που χρειάζεται είναι να ενημερωθεί σωστά η κοινή γνώμη. Υπάρχουν ομάδες που αναφέρονται παραπάνω (κάποια αριστερά κόμματα, δασολόγοι, δικηγόροι, δικαστές, περιβαλλοντικές ΜΚΟ) οι οποίες θα αντιδράσουν για ξεχωριστούς λόγους κάθε μια αλλά αποτελούν πολύ μικρή μειοψηφία.
Δεν θα εισπράττει το κράτος πρόστιμα
Το επιχείρημα αυτό είναι κατ’ αρχήν ανήθικο. Χιλιάδες πολίτες αδικούνται, ταλαιπωρούνται και καταπατούνται τα δικαιώματα τους για να εισπράττει το κράτος κάποια πρόστιμα. Είναι όμως και λάθος διότι η είσπραξη φόρων με τους τρόπους που περιγράφεται στις ωφέλειες των λύσεων θα είναι πολλαπλάσια.
Δεν γίνεται τίποτα εάν δεν αλλάξει το Σύνταγμα
Το άρθρο 24 καλό θα ήταν να αλλάξει και υποστηρίζουμε κάτι τέτοιο αλλά εάν δεν επιτευχθεί μπορούν να δοθούν λύσεις με άλλους τρόπους.
Παράρτημα
Μια πιο ακραία άποψη ανάμεσα μας
Το διεφθαρμένο πολιτικο-οικονομικό σύστημα που σκοπό έχει τον πλουτισμό των μελών του εις βάρος των υπολοίπων επιχειρεί με αιχμή του δόρατος το μεσαιωνικό, βάναυσο, άδικο, ανάλγητο, καταπιεστικό Ελληνικό κράτος να υφαρπάξει τις περιουσίες Ελλήνων πολιτών χωρίς να δώσει αποζημίωση, καταπατώντας το Σύνταγμα και τα ατομικά δικαιώματα. Το «δασικό πρόβλημα» είναι άλλο ένα “colpo grosso” τύπου Χρηματιστηρίου. Τότε οι «κολλητοί» και οι «συστημικοί» που ήταν «μέσα στο κόλπο» πλούτισαν σε βάρος των πολλών που ήταν «έξω από το κόλπο».
Οι περιουσίες των πολιτών θα γίνουν πολλά μηδενικά σε λογαριασμούς στην Ελβετία με την ακόλουθη διαδικασία : 1) θα περάσουν στο Δημόσιο 2) στα πλαίσια της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας θα περάσουν σε κολλητούς υπουργών (η σε Γερμανούς κατακτητές) για εκμετάλλευση 3) θα γίνουν πολλά μηδενικά σε λογαριασμούς στη Ελβετία από τις μίζες.
Φαινομενικά επικρατεί ηρεμία. Απλά κρατάμε στάση αναμονής. Προετοιμαζόμαστε σε περίπτωση που το σύστημα μέσω του κράτους προχωρήσει στο σχέδιο αρπαγής των περιουσιών μας. Θα υπερασπιστούμε τις περιουσίες μας με κάθε τρόπο. Ενδεχομένως από εκεί να ανάψει το φυτίλι που θα πυροδοτήσει την εκρηκτική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ελληνική κοινωνία. Η αστυνομία και ο στρατός θα πρέπει να αποφασίσουν με ποιo μέρος είναι. Με τους κλέφτες η τους νοικοκύρηδες Έλληνες πολίτες;
Πιστεύουμε ότι το δίκαιο τελικά θα θριαμβεύσει. Εάν επικρατήσουμε δίνουμε μια υπόσχεση. Θα απαλλοτριώσουμε χωρίς αποζημίωση τα σπίτια και τα οικόπεδα όσων υποστηρίζουν την αρπαγή της περιουσίας μας (κόμματα, οργανώσεις, σύλλογοι, πρόσωπα κλπ) και θα τα μετατρέψουμε σε χώρους πρασίνου.
Το «άκρον άωτον» της γραφειοκρατίας.
(απο δημοσίευση στο τύπο)
Με την έναρξη της φετινής αντιπυρικής περιόδου (τον Μάιο), ο δασάρχης Καπανδριτίου υπέβαλε σωρεία μηνύσεων εναντίον του δημάρχου Μαραθώνα Σπύρου Ζαγάρη. Και τούτο γιατί ο τελευταίος, πειθαρχώντας στις υποδείξεις του υπουργείου Εσωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, προσπάθησε να ανοίξει αντιπυρικές ζώνες στα δάση της περιοχής του, προκειμένου να τα προστατεύσει στο ενδεχόμενο πυρκαγιάς...
Οπως κατήγγειλε ο ίδιος ο δήμαρχος Μαραθώνα, για κάθε αντιπυρική ζώνη που άνοιξε με τα μηχανήματα του δήμου... εισέπραξε αντίστοιχα και μία μήνυση!
Ως επακόλουθο τούτης της γελοιότητος, κατόπιν εισαγγελικής κλήσεως, ο δήμαρχος του Μαραθώνα πριν από έναν περίπου μήνα προσήλθε ενώπιον του ειρηνοδίκη Καπανδριτίου και κατέθεσε (ανωμοτί) απολογητικό υπόμνημα, κατηγορούμενος (ο βέβηλος) για τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, ώστε να προστατεύσει το δάσος!
«Είναι παράδοξο το υπουργείο Εσωτερικών να διαθέτει λεφτά στους δήμους για τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών και το αρμόδιο δασαρχείο να μας απαγορεύει να κάνουμε διάνοιξη των εν λόγω ζωνών για να προστατεύσουμε το δάσος», είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Μαραθώνα Σπύρος Ζαγάρης.
Πρόσθεσε μάλιστα ότι όταν το 2007 η Αττική είχε πάλι κηρυχθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης λόγω των πυρκαγιών, προσπάθησε να κάνει διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών στο Κάτω Σούλι, με αποτέλεσμα να υποβληθούν εναντίον του τέσσερις μηνύσεις από το Δασαρχείο Καπανδριτίου, εν ονόματι του ότι η περιοχή είναι «δασική έκταση χαμηλής βλάστησης»!
Αρθρα 17 & 24 Συντάγματος
'Αρθρο 17: (Προστασία της ιδιοκτησίας, απαλλοτρίωση)
1. H ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Kράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος.
2. Kανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Aν ζητηθεί απευθείας ο οριστικός προσδιορισμός της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της σχετικής συζήτησης στο δικαστήριο.
2. Kανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Aν ζητηθεί απευθείας ο οριστικός προσδιορισμός της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της σχετικής συζήτησης στο δικαστήριο.
'Αρθρο 24: (Προστασία του περιβάλλοντος)
1. Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων. Η σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Oικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον.
2. H χωροταξική αναδιάρθρωση της Xώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση των πόλεων και των οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Kράτους, με σκοπό να εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και η ανάπτυξη των οικισμών και να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης.
Oι σχετικές τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης. Η σύνταξη εθνικού κτηματολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους.
2. H χωροταξική αναδιάρθρωση της Xώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση των πόλεων και των οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Kράτους, με σκοπό να εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και η ανάπτυξη των οικισμών και να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης.
Oι σχετικές τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης. Η σύνταξη εθνικού κτηματολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους.
Κωδικοποίση περιπτώσεων
Τίτλοι ιδιοκτησίας
με τίτλους ιδιοκτησίας
παλαιότητα τίτλων
πριν το 1885
μετά το 1885
χαρακτηρισμός έκτασης κατά την αγορά
γεωργική έκταση
δασική έκταση
χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας
Οικοδομική άδεια (αφορά κτίσματα)
με άδεια
υπόσχεση άδειας ( οικοδομικοί συνεταρισμοί)
χωρίς άδεια
Νομιμοποίηση (αφορά κτίσματα χωρίς άδεια)
τακτοποιημένα με το νόμο Τρίτση
μη τακτοποιημένα
Χρόνος οικοδόμησης
πριν το 2011
πριν το 2003
πριν το νόμο Τρίτση
Ποσοστό κάλυψης έκτασης
μεγάλο
μέτριο
μικρό
Είδος κάλυψης
δένδρα
θάμνοι
Χρόνος κάλυψης
διαχρονικά
παλαιότερα (πότε ;) δασική έκταση σήμερα γεωργική
παλαιότερα (πότε ;) γεωργική έκταση σήμερα δασική
Οικιστική ανάπτυξη περιοχής
μεγάλη
μέτρια
μικρή
καθόλου
Εγγύτητα σχεδίου πόλης
εκτός σχεδίου
εντός ζώνης
πλησίον σχεδίου
μακριά από σχέδιο
εντός σχεδίου
Ένταξη σε σχέδιο πόλης
είχε ενταχθεί αλλά καταργήθηκε
είχε προγραμματιστεί αλλά δεν ολοκληρώθηκε
δεν υπήρξε σχεδιασμός για ένταξη
Σημαντικότητα για οικονομική ανάπτυξη
Μεγάλη
Μέτρια
Μικρή
Από όλους τους διαφορετικούς συνδυασμούς προκύπτουν πολλές περιπτώσεις.
Αποφάσεις Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων και ΣτΕ
(αποσπάσματα απο δημοσιεύσεις στο τύπο)
Α) Ευρωπαϊκά Δικαστήρια
Oικοδομικός Συνεταιρισμός των Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος
Οι Ευρωπαίοι δικαστές καταδίκασαν την Ελλάδα για παράνομη στέρηση της ακίνητης περιουσίας του Οικοδομικού Συνεταιρισμού. Τα μέλη προσέφυγαν στο Ευρωδικαστήριο ζητώντας αποζημίωση 2,2 δισ. ευρώ (τόσο αποτιμήθηκε το ακίνητο) για υλική βλάβη και 100.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
Η υπόθεση αφορά έκταση 7.353 στρεμμάτων γης καλλιεργούμενης χέρσας και με δασικές ζώνες που απέκτησε το 1966 ο Παραθεριστικός Συνεταιρισμός Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος στην Παλαιά Φώκαια Αττικής, με σκοπό την κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών.
Ο νομάρχης έδωσε τότε σχετική έγκριση, ακολούθησε δύο χρόνια αργότερα έγκριση πολεοδομικής μελέτης από τον υπουργό Δημοσίων Εργων, αλλά εναντιώθηκε αργότερα ο υπουργός Γεωργίας, προβάλλοντας ιδιοκτησιακά δικαιώματα του Δημοσίου. Υστερα από 16ετή δικαστικό αγώνα ο συνεταιρισμός δικαιώθηκε για το ιδιοκτησιακό και το 1995 το υπουργείο Οικονομικών επέβαλε υψηλότατους φόρους 14,5 εκατ. ευρώ για το διάστημα 1982-1992, γεγονός που προκάλεσε νέα δικαστική διαμάχη, που εκκρεμεί ακόμα. Παράλληλα ένα τμήμα της έκτασης χαρακτηρίστηκε δασικό (παραμένει εκκρεμές στην Επιτροπή Δασικών Αμφισβητήσεων), ενώ μπήκαν νέοι μεγάλοι περιορισμοί δόμησης με Προεδρικό Διάταγμα προστασίας της Λαυρεωτικής.
Τις προσφυγές του συνεταιρισμού απέρριψε το ΣτΕ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα, διαπιστώνοντας ότι παραβιάστηκε το 1ο πρόσθετο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), που προστατεύει τα περιουσιακά δικαιώματα, σε βάρος του συνεταιρισμού λόγω της μακρόχρονης στέρησης της περιουσίας του.
Tα αυστηρά κριτήρια του ΣτΕ και η συμπεριφορά των ελληνικών Αρχών επί δεκαετίες μετά την αγορά της γης διατάραξαν τη δίκαιη ισορροπία μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος, λόγω στέρησης της ακίνητης περιουσίας. Το ευρωδικαστήριο δέχθηκε ότι ο νόμιμος σκοπός της προστασίας της φυσικής - πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο σημαντική και αν είναι, δεν απαλλάσσει το κράτος από την υποχρέωσή του να αποζημιώνει τους ενδιαφερόμενους, όταν είναι υπερβολική η προσβολή του δικαιώματος ιδιοκτησίας τους.
Το ευρωδικαστήριο υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και ότι δεν θα έπρεπε να δίνεται απέναντί του προτεραιότητα στις οικονομικές επιταγές και έστω και σε ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως της ιδιοκτησίας, ιδίως όταν το κράτος έχει νομοθετήσει σχετικά.
Ωστόσο, περιορισμοί του δικαιώματος ιδιοκτησίας -συνεχίζει- μπορούν να είναι ανεκτοί μόνο υπό την προϋπόθεση σεβασμού μιας δίκαιης ισορροπίας μεταξύ των συμφερόντων (ατομικών και συλλογικών).
Στη συγκεκριμένη υπόθεση το Ευρωδικαστήριο δέχθηκε ότι παραβιάστηκε σε βάρος του συνεταιρισμού η δίκαιη ισορροπία που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό συμφέρον και επιφυλάχθηκε να καθορίσει αποζημίωση και για υπερβολική διάρκεια των σχετικών δικών.
Η ευρωκαταδίκη αναμένεται να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για την καταβολή από το Δημόσιο και άλλων αποζημιώσεων σε συνεταιρισμούς -και όχι μόνο- με αδρανοποιημένη για μεγάλο διάστημα ακίνητη περιουσία.
Αποκρούοντας ουσιαστικά την ιδιαίτερα προστατευτική νομολογία του ΣτΕ (που στηρίζεται, πάντως, στο άρθρο 24 του Συντάγματος), το Ευρωδικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε ότι η ελληνική Δικαιοσύνη, απορρίπτοντας προσφυγή του συνεταιρισμού, χρησιμοποίησε ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια, καθώς εξομοίωσε κάθε οικόπεδο που βρίσκεται εκτός αστικής ζώνης με οικόπεδο που προορίζεται για γεωργική, πτηνοτροφική, δασοπονική εκμετάλλευση ή για αναψυχή του κοινού.
Το κομβικό αυτό σημείο της "ευρωκαταδίκης" αφήνει ανοικτή τη δυνατότητα διεκδίκησης αποζημίωσης των ιδιοκτητών που υφίστανται πολύ σοβαρούς περιορισμούς και σε περιοχές εκτός σχεδίου, ιδίως όταν το ίδιο το κράτος έχει επιδείξει κατά καιρούς αντιφατική συμπεριφορά, επιτρέποντας την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας.
Οικοδομικός Συνεταιρισμός Αναπήρων Πολέμου Αττικής
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο οποίο προσέφυγε ο Οικοδομικός Συνεταιρισμός Αναπήρων Πολέμου Αττικής, τους δικαίωσε. Πρόκειται για τις αποφάσεις, 117309 της 13/07/206 και της 27/09/2007, που αφορούν στις υπ’ αριθμ. 35859/02 προσφυγές του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου Αττικής προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Οι εκδοθείσες στο Στρασβούργο αποφάσεις, δικαιώνουν τον Συνεταιρισμό των Αναπήρων και επιβάλλουν πρόστιμα σε βάρος του ελληνικού κράτους.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου:
1. Επιδίκασε υπέρ των προσφευγόντων ιδιοκτητών το ποσό των 5.000.000 ευρώ ως αποζημίωση υλικής βλάβης συν τους φόρους.
2. Επιδίκασε στους προσφεύγοντες συλλογικά το ποσό των 40.000 ευρώ συν τους φόρους, για δικαστικά έξοδα.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε βάρος της Ελλάδος για τις ιδιοκτησίες του Υμηττού, ουσιαστικά αποκαλύπτουν αυτό που επί δεκαετίες έκρυβε το ελληνικό δημόσιο: ότι ο Οικοδομικός Συνεταιρισμός, κατέχει νομίμως ιδιωτική έκταση 100 στρεμμάτων στον Υμηττό. Σημειώνεται ότι γι’ αυτά τα 100 στρέμματα, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 είχαν διεξαχθεί ομηρικές μάχες ακόμη και με κατοίκους, επειδή είχε επιχειρηθεί η καθ’ όλα νόμιμη ανοικοδόμηση κατοικιών από τους ιδιοκτήτες τους στις παρυφές του βουνού, όπου ευρίσκονται και οι εκτάσεις του Συνεταιρισμού. Ο τότε Δήμαρχος Χολαργού Αντώνης Πολύδωρας, είχε μάλιστα ζητήσει τη συνδρομή του τοπικού τύπου και άλλων φορέων της πόλης, για την αποτροπή ανέγερσης οικοδομών στον Υμηττό. Την ίδια στάση τήρησε και ο μετέπειτα Δήμαρχος Σ. Μαντάς, η δε πλειοψηφία των κατοίκων, χαρακτήριζε «καταπατητές του Υμηττού» τους νόμιμους ιδιοκτήτες των εκτάσεων του βουνού.
Αλλες αποφάσεις
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (6/12/2007) κατέστη τελεσίδικη στις 2/6/2008, σύμφωνα με την οποία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έκρινε ότι η εκ των υστέρων επιβολή περιοριστικών όρων δόμησης, σε εκτός σχεδίου άρτιες και οικοδομήσιμες ιδιοκτησίες, απαξιώνει νομίμως αποκτηθέντα περιουσιακά στοιχεία. Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επελήφθη της υπ’ αριθμ. 14216/2003 προσφυγής κατά του ελληνικού δημοσίου που κατέθεσε η εταιρεία "Ζάντε Μαραθονήσι ΑΕ" για μια περιοχή που αγόρασε το 1972 στην εκτός σχεδίου περιοχή Μαραθονήσι στη Ζάκυνθο, για τουριστική αξιοποίηση με βάση τους ισχύοντες όρους δόμησης. Ακολούθησε η προσφιλής στο ελληνικό δημόσιο μέθοδος συνεχών περιοριστικών μέτρων που τελικά απαγόρευσαν κάθε δυνατότητα δόμησης. Η υπόθεση αυτή είναι ιστορικής σημασίας, μια και ανοίγει τον δρόμο για την δικαίωση αναρίθμητων ιδιοκτητών που επλήγησαν από ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ νομοθετικές διατάξεις και ρυθμίσεις εις βάρος των ιδιοκτησιών, ΧΩΡΙΣ την πρόνοια μεταβατικών διατάξεων.
Επίσης, η Ανώνυμος Τουριστική Εταιρεία Ξενοδοχεία Κρήτης, με την υπ’ αριθμ. 35332/05 προσφυγή της κατά της Ελλάδος, απευθύνθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο με την απόφαση της 21ης Φεβρουαρίου 2008 δικαίωσε την εταιρεία.
Έχει ιδιαίτερη αξία να δούμε το σκεπτικό της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο κυριολεκτικά αποκρούει τις αποφάσεις του ελληνικού κράτους τις χαρακτηρίζει δε, αυθαίρετες:
«Η προσφεύγουσα εταιρεία καταγγέλλει το απόλυτο “πάγωμα” της περιουσίας της εξαιτίας του χαρακτηρισμού του επίμαχου ακινήτου ως “ζώνης Α – απόλυτης προστασίας”. Ειδικότερα, υποστηρίζει ότι τόσο η πρακτική των διοικητικών αρχών όσο και η υπ’αρ. 982/2005 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έχουν εκμηδενίσει την αξία της περιουσίας της, χωρίς ωστόσο να έχει προβλεφθεί οποιασδήποτε μορφής αποζημίωση προς αποκατάσταση.
Για την Κυβέρνηση, το επιβληθέν βάρος στην επίμαχη περιουσία εξυπηρετούσε νόμιμο σκοπό, και συγκεκριμένα αυτόν της προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Περαιτέρω, η Κυβέρνηση επιβεβαιώνει ότι το επίμαχο ακίνητο βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλεως και, ως εκ τούτου, έχει ως αποκλειστικό προορισμό τη γεωργική, πτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση, καθώς και την αναψυχή του κοινού.
Επί της ουσίας, η προσφεύγουσα αμφισβητεί την ορθότητα του εφαρμοσθέντος από το Συμβούλιο της Επικρατείας κριτηρίου, στο μέτρο που αυτό δεν λαμβάνει υπόψη του το γεγονός ότι το ακίνητο ήταν οικοδομήσιμο κατά το χρόνο απόκτησης της κυριότητάς του. Επ’ αυτού η προσφεύγουσα καταγγέλλει ότι οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν διαδοχικά στο ακίνητό της εκμηδένισαν κατ’ ουσίαν την αξία του, γεγονός που συνιστά, στην πραγματικότητα, de facto απαλλοτρίωση.
Ωστόσο, η ανωτέρω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποτέλεσε αμετάκλητη απόφαση εγχώριου δικαστηρίου, καθώς στο πλαίσιο της επίδικης διαδικασίας, δεν προβλέπεται κανένα ένδικο μέσο κατά της απόφασης αυτής.
Ενόψει όλων αυτών, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσφεύγουσα εταιρεία ορθώς αξιοποίησε τα ένδικα βοηθήματα που της αναγνωρίζει το ελληνικό δίκαιο. Θα πρέπει, επομένως, να απορριφθεί η ένσταση περί μη εξάντλησης των εσωτερικών ενδίκων μέσων, την οποία προέβαλε η Κυβέρνηση. Εξάλλου, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η υπό κρίση προσφυγή δεν είναι προδήλως αβάσιμη, υπό την έννοια του άρ. 35 §3 της Σύμβασης. Το Δικαστήριο υπογραμμίζει εξάλλου, ότι η υπό κρίση προσφυγή δεν γεννά κανένα άλλο λόγο απαραδέκτου. Επομένως, θα πρέπει να θεωρηθεί παραδεκτή.
Tο Δικαστήριο δεν μπορεί να αποδεχθεί τη θέση της Κυβέρνησης ότι δεν υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος της προσφεύγουσας εταιρείας στην ελεύθερη διάθεση των αγαθών της.
Μολαταύτα, η εκμετάλλευση του επίμαχου ακινήτου κατέστη τελικώς αδύνατη μέσω μιας σειράς διοικητικών πράξεων: στις 21 Ιουνίου 1984 ο Υπουργός Περιβάλλοντος απέρριψε το αίτημα έκδοσης οικοδομικής άδειας στο επίμαχο ακίνητο· στις 28 Ιουνίου 1984 ο Υπουργός Περιβάλλοντος προέβη στο χαρακτηρισμό της περιοχής όπου βρίσκεται η επίδικη έκταση ως “ζώνης Α – απόλυτης προστασίας”, δηλαδή, ζώνης στην οποία απαγορεύονται απολύτως η δόμηση και η εκμετάλλευση.
Tο Δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον η επέμβαση στο δικαίωμα της προσφεύγουσας εταιρείας να διαθέτει ελεύθερα τα αγαθά της υπήρξε δικαιολογημένη, υπό το πρίσμα της δεύτερης παραγράφου του άρ. 1 ΠΠΠ (βλ. Οικοδομικός Συνεταιρισμός Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου Αττικής κ.λπ. κατά Ελλάδος,προσφυγή υπ’ αριθμ. 35859/02, §36, της 13ης Ιουλίου 2006).
Ο νόμιμος σκοπός της προστασίας του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος, ανεξαρτήτως της σπουδαιότητάς του, δεν απαλλάσσει το Κράτος από την υποχρέωσή του να αποζημιώσει τους ενδιαφερόμενους όταν η επέμβαση στο δικαίωμά τους στην περιουσία είναι δυσανάλογη.
Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απαγόρευση δόμησης υπήρξε αποτέλεσμα μιας σειράς διοικητικών πράξεων, οι οποίες κατέστησαν κενό περιεχομένου το αρχικώς αναγνωρισμένο από το εθνικό δίκαιο δικαίωμα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΟΜΟΦΩΝΑ
1. Κηρύσσει την προσφυγή παραδεκτή·
2. Κρίνει ότι υπήρξε παραβίαση του άρ. 6 §1 της Σύμβασης
3. Κρίνει ότι υπήρξε παραβίαση του άρ. 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης·
4. Κρίνει ότι το ζήτημα της εφαρμογής του άρ. 41 της Σύμβασης παρέλκει· […]».
Β) Συμβούλιο της Επικτατείας
Μετά από πολύχρονους δικαστικούς αγώνες των μελών του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Ιδιωτικών Υπαλλήλων και Εργατοτεχνιτών Νομού Αττικής, το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφίαν, ότι η διοίκηση, με τις ενέργειές της, δημιούργησε την εύλογη προσδοκία στα μέλη του συνεταιρισμού ότι η επίδικη έκταση 621 στρεμμάτων που είχαν αγοράσει στο Πόρτο Γερμενό θα ήταν οικιστικά αξιοποιήσιμη. Οφειλε, επομένως, να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες είτε για την απαλλοτρίωση είτε για την ανταλλαγή της.
Η δικηγόρος Κέλυ Σταμούλη, που χειρίζεται την υπόθεση, είπε ότι «με αγωγή που έχουν καταθέσει οι εκπρόσωποι του Συνεταιρισμού Εργατοτεχνιτών από το 1999 διεκδικούν συνολική αποζημίωση από το ελληνικό Δημόσιο 74 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ η σημερινή τιμή ανά στρέμμα υπολογίζεται σε 117.388 ευρώ».
Σύμφωνα με την κ. Σταμούλη, τα μέλη του συνεταιρισμού υποβάλλονται για διάστημα περίπου 40 ετών σε μια φορολογική αιμορραγία υπέρ του ελληνικού Δημοσίου, ως ιδιοκτήτες ακινήτου, καθώς έχουν ήδη καταβάλει τεράστια ποσά για φόρους μεταβίβασης και ακίνητης πρεριουσίας, τη στιγμή που το Δημόσιο τους στερεί τη δυνατότητα να απολαύσουν την κυριότητά τους.
Η υπόθεση αφορά ουσιαστικά εκατοντάδες συνεταιρισμούς (π.χ., δικαστικοί, δικηγόροι, δημοσιογράφοι και εκατοντάδες άλλες επαγγελματικές κατηγορίες) που είχαν αγοράσει «καλή τη πίστει» τα εν λόγω οικόπεδα ως οικοδομήσιμα ή αξιοποιήσιμα και με τις αλλαγές του Συντάγματος βρέθηκαν με μια περιουσία η οποία δεν μπορούσε να αξιοποιηθεί!
Το ΣτΕ έδωσε λύση σε ένα πρόβλημα που μετρά σχεδόν σαράντα χρόνια. Διότι τα περιουσιακά στοιχεία των συνεταιρισμών διαφόρων επαγγελματικών ομάδων πρακτικά αχρηστεύθηκαν, παρά το γεγονός ότι μεταγενέστερος νόμος (998/1979) προέβλεπε ότι οι εκτάσεις αυτές απαλλοτριώνονται υποχρεωτικά υπέρ του Δημοσίου ή ανταλλάσσονται με ίσης αξίας δημόσιες εκτάσεις.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας για πρώτη φορά στα νομικά χρονικά αποδέχθηκαν ότι «με τις ενέργειές της η Διοίκηση πριν την ισχύ του νόμου 998/79 δημιούργησε την εύλογη προσδοκία στον αιτούντα Συνεταιρισμό ότι η επίδικη έκταση θα ήταν οικιστικά αξιοποιήσιμη. Κατόπιν τούτων όφειλε η Διοίκηση να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την απαλλοτρίωση ή ανταλλαγή της δασικής εκτάσεως του αιτούντος Συνεταιρισμού κατ' εφαρμογή της διατάξεως της §3 του άρθρου 50 του νόμου 998/79 υπολογιζόμενης αξίας της έκτασης αυτής ως δασικής.
Για το λόγο αυτό μάλιστα «αναπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση για να προβεί στις απαιτούμενες νόμιμες ενέργειες σύμφωνα με το σκεπτικό παρούσας». Άλλωστε και η προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ είχε αποδεχτεί τον ισχυρισμό, ότι η διοίκηση με τις ενέργειές της δημιούργησε την εύλογη προσδοκία στα μέλη του συνεταιρισμού ότι η επίδικη έκταση 621 στρεμμάτων που είχαν αγοράσει στο Πόρτο Γερμενό θα ήταν οικιστικά αξιοποιήσιμη. Όφειλε, επομένως, να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες είτε για την απαλλοτρίωση είτε για την ανταλλαγή της.